AVRUPA ÜROLOJİ ED KLAVUZU

EKLENECEK

EHS : SERTLEŞME SKORU (ERECTILE HARDNESS SCORE)

EKLENECEK

ULUSLARARASI EREKTİL FONKSİYON İNDEKSİ (IIEF-EF)

EKLENECEK

Sertleşme Bozukluğu Nedir ve Ne Kadar Görülür?

Erektil disfonksiyon (ED) en az 3 ay süre ile başarılı cinsel ilişki için gerekli olan penis sertleşmesine ulaşmada ve sürdürmede yetersizlik olarak tanımlanır.


Sertleşme Sorunu bilinenin aksine çok sık görülen, hayatı olumsuz etkiliyen bir şikayettir. Amerikada yapılan bir araştırmada 40 yaş üstü erkeklerde sertleşme sorunu sıklığı %50 dir.(1)Bunların %10nu ağırdır.

Türk Androloji Derneği’nin 2010 yılında yapılan çalışmasında Türkiye’de 40 yaşın üzerindeki erkeklerde sertleşme sorunu sıklığı yüzde 33 düzeyindedir. Bir başka deyişle 40 yaş üstü her 3 erkekten 1’inde sertleşme bozukluğu bulunuyor. Bunların 76.9% hafif, 16.3% orta, 5.7% ağır derecede ED dir.(2)

Hastalığın sıklığı ve derecesi yaşla birlikte belirgin olarak artış gösteriyor.Örneğin; 40-49 yaş arasında 17%’sinde , 50-59 yaş arasında 35.5%’inde, 60-69’lu yaşlarda her 4 erkekten 3’ünde(68.8%), 70 yaş ve üzerinde ise her 5 erkekten 4’ünde sertleşme sorunu görülüyor.(%82)


Türkiyede yaklaşık 5 milyon erkekte ereksiyon problemi vardır .ED tedavi edilebilir bir rahatsızlık olmasına rağmen maalesef Türkiyede ED olan her 100 hastadan yalnız 5-10’u tedavi için doktora başvuruyor.


Halbuki ürologlara ED nedeniyle başvuran hastaların değerlendirilmeleri sırasında, kalp-damar hastalıkları ve şeker hastalığı ilk kez fark edilebiliyor. ED bu hastalıkların ilk habercisi olabiliyor ,böylece erken teşhis ve tedavi yapılır.

 

KAYNAKLAR:

1-Feldman HA1, Goldstein I, Hatzichristou DG, Krane RJ, McKinlay JB. Impotence and its medical and psychosocial correlates: results of the Massachusetts Male Aging Study. J Urol. 1994 ;151(1):54-61

2- Selahittin Çayan et al, Prevalence of erectile dysfunction in men over 40 years of age inTurkey: Results from the Turkish Society of Andrology Male Sexual Health Study Group .Turk J Urol 2017; 43(2): 122-9 •

Sertleşme Bozukluğu Sebepleri Nelerdir?

Penise gelen damarların çeşitli nedenlere bağlı olarak daralması neticesinde sertleşme için yeterli miktarda kanın penise girememesi sonucu sertleşme sorunu, Erektil disfonksiyon ortaya çıkmaktadır.


Sertleşme bozukluğu damarsal ,sinirsel , hormonal ve psikolojik nedenlerle olur.

Sertleşme sorununa eşlik eden en sık nedenler şunlardır;


– Şeker Hastalığı (Diyabet) %40

-Kalp damar hastalıkları %30

-Radikal cerrahi ameliyatlar %13

-Hormonal hastalıklar %8

-Spinal kord travmaları(Felçler)%6

-Sinirsel hastalıklar(Multiple Sklerozis)%3

 

RİSK FAKTÖRLERİ; Damar Sertliğini tetikleyen ve ilerleten etkenler

-Yaşlılık

-hipertansiyon

-kanda kolesterol ve lipid yüksekliği

-Prostat büyümesi problemleri

-Penis bozuklukları (peyroni)

-Uyku apnesi

-Sigara kullanımı,

-Aşırı alkol,

-Obesite,

-Metabolik sendrom ,

-Sedenter hayattır.

 

Psikolojik nedenler:


Stress ve endişe

Depresyon

Maddi sorunlar,

Eşler arasındaki anlaşmazlıklar,

Kişinin baskı altında hissetmesi,

Başarısızlık korkusu(performans kaygısı)

Eşin hamile kalmasından korkuyor olmak,

Ruhsal sorunlar,

Cinsellikle ilgili yanlış inançlar,

Ereksiyon, Sertleşme İlaçları (PDE5İ) Nelerdir?

Ereksiyonu engelleyen enzimleri bloke etmeye yarayan ereksiyon ilaçlarının(fosfodiesteraz 5 inhibitörleri) amacı penisteki kanlanmayı artırmaktır..


Sertleşme sorununda birinci basamak tedavisi olarak tüm dünyada yaygın olarak kullanılırlar. Başarı oranları %70-80 dir.


Bu ilaç grubunda şu ilaçlar bulunur, Sildenafil, Vardenafil, Tadalafil ,udonafil ve Avanafil bulunmaktadır. ilk kez sildenafil 1998 yılında kullanılmıştır.Dünyada en çok reçete edilen ilaçlar listesinde yer alırlar.

Hangi ilacın seçileceğine ve dozuna doktorunuz ve hasta birlikte karar verir. Ancak MUTLAKA DOKTOR KONTROLUNDA KULLANILMASI gerekir yoksa çok nadirde olsa ani ölümlere yol açabilir.

Bu ilaçların etkileşim açısından sadece başlangıç süreleri, gıda ile etkileşimleri ve etki süreleri birbirinden farklıdır. Etkinlikleri ve yan etkileri birbirlerine benzemektedir.Doz arttıkça etki ve yan etki artar.

Sildenafil ve Vardenafil etki başlangıcı ortalama 30 dakika-2 saat dir ve etki süreleri diğerlerine göre daha kısadır(4-6 saat). Programlı cinsel ilşki sağlarlar.

Tadalafil ise daha geç ortalama 2 saatte ereksiyon sağlarken etki süresi diğerlerine göre daha uzundur.(24-36 saat)Doğal seks yapmayı sağlar.

Ereksiyon İlaçlarını (PDE5i) Kimler Kullanamaz?

Bazı ilaçlar ve maddeler ile etkileşip ani tansiyon düşmeleri yaparlar.

-Nitrat içeren ilaçlar :Nitrogliserin etken maddeleri ile kalp ağrısını acil önlemede veya koruyucu olarak kullanılırlar. Dil altı tablet, tozlar, sprey, deri üzerine yapışan bantlar, İV infüzyon ampülleri ve oral tabletler şeklinde kullanılır.


Erkeklerde sertleşme kusuru için kullanılan ilaçlar, nitrat içeren ilaçlardan en az 24 saat sonra alınmalıdır. BİRLİKTE KULLANILMAMALIDIR.

-Prostat işeme bozukluklarında kullanılan alfa blökör ilaçlar.En az 6 saat geçmesi gerekir veya o günkü dozu almamak gerekir.

-BU ilaçlar (Tadanafil hariç) kesinlikle aşırı alkol ile tüketilmemelidir.Hipo tansiyon yapar.

-Bazı viral hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar.( CYP3A4 inhibitörleri ketokonazol, itrakonazol, ritonavir, indinavir).Dozu azaltmak gerekir.

Ayrıca aşağıdaki hastalıklarda PDE5i ilaçlar kesinlikle kullanılmamalıdır veya mutlaka kardiyoloji doktoruna danışmak gerekir.

-İlaçlara rağmen durdurulamayan göğüs ağrısı veya kararsız angina pektoris sorunu olanlar

-Ağır kalp yetmezliği nedeniyle tedavi görenler

-Son 6 ay içerisinde kalp krizi (miyokart enfarktüsü ) ve inme-felç geçiren kişiler

-Ağır derecede düşük tansiyonu olanlar

-Hipertansiyon sorununu çoklu ilaç tedavileri ile bile güçlükle çözenler

-İleri derecede karaciğer ve böbrek yetmezliği olanlar

-Retinitis pigmentosası(Tavukkarası hastalığı) göz hastalığı olanlar

Ereksiyon İlaçlarının Yan Etkileri Var Mıdır?

Doktor denetimi altında her yaşta hastalar kullanabilir ancak yaş arttıkça sağlık problemleri de artar ve ilaç yan tesir riski artar. Genel sağlık durumunu bilmeyen bir kişinin rastgele bu ilacı kullanması bir takım istenmeyen sorunlara neden olabilir.


Ereksiyon ilaçlarının hepsinin ortak yan etkileri; Genellikle hafif ve geçicidir.

Baş ağrısı

Yüzde kızarıklık hissi

Mide ekşimesi

Burun tıkanıklığı

Sersemlik hissi,baş dönmesi

Görme bozukluğu (vardanafil)

Sırt ve bacak kaslarında ağrı (tadanafil)


Ancak gizli bir kalp hastalığı olan veya aşırı doz ereksiyon ilaçlarını kullanan kişide kalp krizine ,aritmilere ve çok nadiren de ani ÖLÜMLERE sebep olabilir.

Penil Protezler Nedir ,Nasıl Kullanılır?

İlaçlara ve diğer tedavilere yanıt vermeyen veya yan tesirleri nedeniyle kullanamayan ağır ereksiyon bozukluğu olan hastalarda penil protez(Mutlluluk çubuğu) ameliyatları yapılır.Böylece kalıcı olarak sertleşme ,doğal olmayan yollarla temin edilir.


Penil protezler 20-30 yıldır dünyada binlerce hastaya başarılı bir şekilde uygulanmıştır.Silikondan yapılmış cihazlardır ve dışarıdan gözükmezler yani kadınların meme protezlerine benzerler.


2 çeşit penil protez (İmplant) vardır;

-yarı sert protezler:Bunlar 2 silikon çubuktan oluşur ve penisin sertleşme odacıklarına (Kavernöz cisimler)ameliyat ile yerleştirilirler.Seks esnasında uygun pozisyona bükülerek kullanılırlar.

Avantajları:

-Ameliyatları basit ve kısadır

-Yan tesir ve komplikasyonları azdır

Dezavantajları:

-Penis devamlı yarı serttir ve gizlenmesi zor olabilir

Genellikle ileri yaşlı .sağlık problemi fazla olan hastalara uygulanılır.


-Şişirebilen protezler: İçi su doludurlar ,şişirebilen çubuklar,pompa ve rezervuardan oluşurlar.Çubuklar sertleşme odacıklarına, suyu depolayan rezervuar karın alt bölgesine ve elle çalıştırılan pompasıda scrotuma ameliyat ile yerleştirilir.Protez pompanın elle birkaç kez sıkılmasıyla rezervuardaki suyu çubuklara yollar ve sertleşme olur.Söndürmek için pompa tekrar elle sıkılır.


Dezvantajları:

-Ameliyatı daha uzun ve zordur

-Enfeksiyon riski vardır(%1-2).Antibiyotik kaplı protezler kullanılmalıdır.

-Uzun zamanda mekanak (%1-2)bozulmalar olabilir ama cihaz ömürboyu firma tarafından garantilidir.

-Pahalıdır

-Irreversibildir yani kalıcıdır

Avantajları:

-Dışarıdan anlaşılmazlar

-Hasta ve eşlerinin sonuçlardan memnuniyetleri %90 nun üzerindedir.

İktidarsızlık Gizli Bir Kalp Damar Hastalığının Erken Habercisi Olabilir Mi?

Son yıllarda yapılan araştırmalarda; erkeklerde Erektil Disfonksiyon, şeker veya kalp hastalığının ön belirtisi olabiliyor.

Erkeklerde cinsel fonksiyon bozukluğunun ortaya çıkışından yaklaşık 5 yıl sonra kalp krizi geliştiği gözlendi. Bu oran özellikle 40 yaş üzerindeki erkeklerde yüzde 50’ye kadar varıyordu yani HER 2 ERKEKTEN 1’İ TEHDİT ALINDA.

Damar sertliği aslında bütün vücuttaki damarları etkileyen bir sorun. Ancak Damar sertliği öncelikle sertleşme problemi ile ortaya çıkıyor.Çünkü Penisi besleyen damarların çapı 1-2 mm iken kalbi besleyen damarlar 4-5 mm civarındadır. DAMAR SERTLİĞİNDEN ÖNCE CİNSEL ORGAN ETKİLENİYOR

Sonraki 5 yıl içinde hastalık kalp damarlarında gizlice devam ediyor ve erken tanı konulmazsa sonrasında kalp spazmı ya da kalp krizi olarak ortaya çıkıyor.

DAMAR SERTLİĞİ ve DİYABET DÜZELİRSE CİNSEL YAŞAM DA DÜZELİR .

Damar sertliğine karşı alınan önlemler, (yaşam tarzının düzeltilmesi ve risk faktörlerinin kontrolü) gizli kalp hastalığı oluşumunu engellemesinin yanı sıra, cinsel fonksiyon bozukluğu sorununun da hafiflemesini sağlıyor.

Erkeklerte cinsel fonksiyon bozukluğu sorunu ile doktora başvuran 100 erkekten 11’inde, o güne kadar tanısı konulmamış diyabet hastalığı görülüyor. ED nedeniyle başvuran hastaların %11.4’ünde diyabet , %4.2 bozulmuş glikoz intoleransı testi veya insülin direnci bulunuyor. İktidarsızlık özellikle 45 yaşında daha genç ve 45-65 yaş arası hastalarda diyabetin ilk habercisi olabilir.

Şeker hastalığının tedavi edilmemesi ve şeker düzeylerinin yüksek seyretmesi iktidarsızlık sorununun çok hızlı bir şekilde kötüleşmesine sebep olmaktadır.Oral antidiyabetikler veya insülin ile şeker hastalığının kontrol altına alınması (Hba1c<7) gereklidir.

.Bu nedenle cinsel fonksiyon bozukluğu yaşayan erkeklerin kalp damar ve şeker hastalığı açısından mutlaka araştırılmaları gereklidir.

Nehra A, Jackson G, Miner M, et al. The Princeton III consensus recommendations for the management of erectile dysfunction and cardiovascular disease. Mayo Clin Proc 2012; 87: 766 – 78.