Cinsel Yoldan Bulaşan Hastalıklar

Kullanım süresi geçmiş kondomları kullanmayınız.

Her tür cinsel ilişkide kondom kullanınız.

Her ilişkide yeni bir kondom kullanınız.

Kondomu su bazlı kayganlaştırıcılarla kullanabilirsiniz ama vazelin, bebek yağı ve losyon içeren kayganlaştırıcılar kondoma zarar verebileceği için bunları kullanmayın.

İlişkinin en başında cinsel sıvılar birbirine değmeden ve penis tam olarak sertleştiğinde kondomu kullanın.

Kondomu paketinden çıkarırken kesici alet kullanmayın, tırnaklarınızın zarar vermesinden kaçının.

Kondomun baş kısmındaki boşluğu parmaklarınız yardımıyla alın ve kondomu penisin sonuna kadar geçirdiğinizden emin olun.

Eğer ilişkinin herhangibir yerinde kondomun zarar gördüğünü hissederseniz kondomu hemen değiştirin.

Boşalma gerçekleştikten hemen sonra penisi çekin ve kondomu çıkarın.

Kondomu bağlayın ve çöpe atın.

Kondomları güneş ışığından, sıcaktan ve nemden koruyun.

• Havadan bulaşmaz.
• Birlikte yaşama, çalışma, mutfak malzemeleri, telefon, kağıt-kalem gibi eşyaların paylaşımıyla bulaşmaz.
• Hamam böceği, kene, tahta kurusu, sivrisinek, karasinek gibi hayvanların ısırması ile bulaşmaz.
• Aksırık, öksürük, tükürük ve balgamla bulaşmaz.
• Aynı taşıt aracını kullanma ya da evcil hayvanların bakımıyla bulaşmaz.
• Kan vermeyle bulaşmaz.
• Yüzme havuzu, banyo küveti, hamam ve duştan bulaşmaz.
• Çeşmeler, su içilen musluklardan bulaşmaz.
• Kucaklama ,öpme ya da kısa süreli okşama ile bulaşmaz.

Bazı CYBH’ler, hiçbir belirti vermeyebilir. (Bunlara en iyi örnek HIV enfeksiyonudur) Chlamidya ve N. gonore kadınlarda, Trichomoniasis ise erkeklerde genellikle belirti vermez. Bu durum, bu hastalıkların kolayca yayılmasına neden olur!

• Kesinlikle evet!
• Oral seks özellikle HIV, sifiliz, herpes gibi hastalıkların bulaşmasında önem taşır
• Oral seks ile hastalık bulaşmasını önlemenin en güvenilir yolu kondom kullanmaktır!

Masum öpüşmeler risk taşımaz.

Kucaklaşma, sarılıp yatma, öpüşme, masaj, elle okşama ve mastürbasyon güvenli yollardır.

Sadece dudakta uçuk (herpes) varsa öpüşme ile bulaşabilir.

Dudağında açık yara bulunan kişilerle öpüşmek doğru değildir .Bu tür kişilerle derin öpüşmede (Fransız öpücüğü) HIV bulaşma riski, cinsel ilişkideki kadar yüksek olmasa da mevcuttur.

• Geçmişteki cinsel davranışı ile ilgili bilgi alamadığınız bir kişi ile kondom kullanmadan seks yaptıysanız
• Birden çok cinsel partneriniz varsa
• Eğer çok eşlilik tercihiniz devam edecekse altı ayda bir test yaptırmanız önerilebilir
• İlk kez tanıştığınız bir kişi ile cinsel bir ilişkiye başlamadan önce test yapılmalıdır .Aynı kişi ile sürekli bir cinsel beraberliğiniz varsa, yılda bir kez test yaptırmanız önerilir.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar sık görülmeleri, tanı konmasında yaşanan zorluklar ve tedavi edilmediklerinde yol açtıkları ciddi komplikasyonlar nedeniyle büyük önem taşırlar.

Özellikle kadınlarda ciddi hastalıklara yol açarlar.

• Kadın üreme organlarını tutan pelvik inflamatuar hastalık (PIH) sonucunda tüplerde daralma, kısırlık, dış gebelik gelişebilmektedir.
• Human Papillom virüsü rahim ağzı (Cerviks) kanser gelişiminden sorumludur.
• Erkekte epididimit,prostatit enfeksiyonu ve bazı nadir kanserleri yapabilirler.

• Bunu mutlaka partner(ler)inize söylemek zorundasınız , onların da test yaptırmasını önermelisiniz
• Partner(ler) inizle sürekli ya da kısa süreli ilişkinizin olması veya ondan ayrılmış olmanız önemli değildir
• İstemediğiniz takdirde, hastalığın nasıl size bulaştığını söylemek zorunda değilsiniz
• Sadece hastalığınızı açıklayıp, onu bir hekimle görüşmek üzere ikna etmelisiniz.

-Hastalığınız iyileşinceye kadar partner(ler)inizle ilişkiye girmemelisiniz

-Dürüst davranarak en doğruyu yaptığınızı unutmayın

-Partnerlerin tedavisi mutlaka yapılmalıdır

-Kadınlarda tedavi edilmezse çok önemli yan tesirler ve komplikasyonlar oluşur.

Erkekte çoğunlukla idrar yollarındaki enfeksiyon ,akıntı veya yaralar ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Cinsel yaşamı da doğrudan etkileyen CYBH tedavisi için, üroloji doktorları bu konuda yetkindir.

Kadınlarda ise kadın doğum uzmanları yetkilidir.

Ayrıca cildiye ve enfeksiyon doktorlarındanda görüş alınabilir.

• Kondom (prezervatif, kılıf) kullanmak
• Açık yaraları, döküntüleri, siğilleri, anormal vajinal, üretral akıntısı ya da diğer belirtileri varsa cinsel ilişkide bulunulmamalıdır
• Tek eşlilik.

• CYBE’nin kimden bulaşacağını önceden saptamak her zaman olası değildir. Bulaşma, birey bunu bilmeden, farkına varmadan olabilir

   

  Kan ve organ nakli (HIV, B ve C tipi sarılık, frengi)

  Anneden bebeğe (tümü),

  Kanla kirlenmiş aletlerle ,kesici-delici yaralanmalar (HIV, B ve C tipi sarılık, frengi)

  Doğrudan temas (frengi, uçuk, siğil, bit)

• Hiçbir belirti ve şikayet olmayabilir.(Birçok insan tamamen sağlıklı görünür,asemptomatik) . Bu nedenle sağlıklı görünen biriyle girilen cinsel ilişkiden hastalık kapmak ya da kendi hastalığını bilmeden başkalarına bulaştırmak çok kolaydır

   

  Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan klamidya, gonore, İnsan Papiloma Virus (HPV), Hepatit B ve Genital herpes sıklıkla belirtisiz, asemptomatik enfeksiyona yol açarlar ve kolaylıkla diğerlerine bulaşabilirler. Bu enfeksiyonlar ancak laboratuar testleri kullanılarak tanınabilir.

   

  • Belirtisi olmayan grubun çoğunluğunu kadınlar oluşturur.
  • Klamidya enfeksiyonlu erkeklerin %30’u, kadınların %80-90’u belirtisizdir.
  • Gonore enfeksiyonlu erkeklerin %10’u, kadınların %50-70’si belirtisizdir.
  • HPV enfeksiyonu kadın ve erkeklerde klinik olarak tanınmayabilir.

• Genital ülser varsa, aşağıdaki hastalıklarla ilgili olabilir.

  Ağrılı İse;

  – Uçuk (Herpes virüs enf.): En sık görülendir .Tekrarlayan ataklar şeklinde ağrılı,kaşıntılı, genellikle birden fazla vezikül ile başlar. Daha sonra veziküller açılıp,ülserleşir ve sonra kabuklanarak iyileşir.

  – Yumuşak çıban (Şankroid):Penis ve anüste ağrılı, kirli beyaz renkte, kenarları düzensiz ülserler .Kasık bölgesinde şişmiş lenf nodülleri

  Ağrısız İse,

  – Frengi (Sifiliz): Genital bölge,rektum, ağızda ağrısız, temiz tabanlı ülserler

  – Donovanoz (Granüloma İnguinale) (LGV): Peniste ağrısız, küçük papüller ve kasıkta lenf nodülleri

• Erkekte İdrarın dışa atıldığı boru enfeksiyonu (üretritis)(Bel soğukluğu) sarı,yeşil veya bazen beyaz akıntı şeklinde kendini belli eder.

  İdrarda yaparken yanma , penis ucunda ağrı veya kaşıntı ve idrar borusu ucundan iltihaplı ,sümük gibi akıntılar ile ortaya çıkarlar.

  Neisseria gonore ve Klamidya trakhomatis dünyada en sık gözlenen uretritis etkenleridir.Sıklıkla ikisi  bir arada bulunabilr.

  Neisseria gonore tarafından oluşturulan uretritis, gonokoksik uretrit (GÜ) (%35-40’ından) olarak adlandırılmaktadır

  Diğer etkenlerle olanlara Nongonokoksik uretrit( NGÜ)denir. Klamidya (%35-40’ından), Mikoplasma ve Ureoplazma Urelitikum(%15-25’ından), nadiren Trikomonas vaginalis, herpes virusu gibi.

• Etken ne olursa olsun en sık rastlanan 3 klinik bulgu cinsel organlardan akıntı, yaralar ve siğillerdir.

  Bazende hiçbir belirti vermezler.

  Her İki Cinste;

  – Ağrılı idrar yapma, idrar yaparken güçlük, sık idrara çıkma.

  – Cinsel organlarda ağrılı veya ağrısız açık yaralar ya da kabarıklar.

  – Cinsel organlarda siğil ve uçuklar.

  – Cinsel organda karıncalanma hissi ya da kaşıntı.

  – Kasıklarda şiş ve ağrılı bezeler.

   

  Erkeklerdeki Belirtiler;

  -Penisten akıntı (yeşil, sarı renkli) gelmesi.

   

  Kadınlardaki Belirtiler;

  • Düzensiz adet kanaması.
  • Kasık veya bel ağrısı.
  • Her zamankinden farklı nitelikte vajinal akıntı (beyaz, grimsi, yeşil, sarı, köpüklü, iltihaplı, kokulu)
  • Ağrılı ya da güç cinsel ilişki.

Riskli gruplarla seks yapanlarda;

– Sosyokültürel ve eğitim düzeyi düşük,

– Genital bölge temizliği ve hijyeni kötü olanlar

–  Birden fazla cinsel eşi olan erkek veya kadınlar

– İlaç ve uyuşturucu bağımlıları,

– Paralı ilişkiye girenler

– Önceden geçirilmiş cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü olanlar

– Prezervatif(Kondom) kullanmayanlar

– Evlilik dışı cinsel ilişkide bulunanlar

• Cinsel eğitim programlarının yetersizliği,
• Cinsel ilişki yaşının küçülmesi,
• Özellikle evlilik dışı veya öncesi cinsel ilişki
• Cinsel eş sayısında ki artış,
• Seyahat imkanlarının yaygınlaşması ,
• Cinsel davranışlarda ki değişiklikler,
• Kondom dışı doğum kontrol yöntemlerinin kullanımında artış,
• Antibiyotiklere direnç nedeniyle tedavide rastlanan zorluklar.

Cinsel ilişkiyle (oral-anal-vajinal) geçen hastalıklara cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH) veya enfeksiyonlar(CYBE)denir. Birçok bakteri, virüs, mantar, parazit cinsel yolla bulaşan hastalıklara neden olur.20 den fazla cinsel yolla bulaşan enfeksiyon vardır. Bu hastalıkların görülme sıklığı bütün dünyada hızla artmaktadır.  Ayrıca Frengi, Hepatit B ve HIV için diğer bir bulaşma şekli , kan yoluyla bulaşmadır.

Bakteriyel Enfeksiyonlar :

Klamidya enfeksiyonu , Bel soğukluğu (Gonore) , Frengi (Sifiliz), Yumuşak çıban (Şankroid), Donovanoz (Granüloma İnguinale)

Viral Enfeksiyonlar :

Uçuk (Herpes Simpleks virüs enfeksiyonu), Siğiller (Genital Kondilomlar, HPV İnsan Papilloma Virüsü), HIV (AIDS), Hepatit B-C

Mantar Enfeksiyonu:

Candida albicans, Molluskum Kontagiosum,

Parazit Enfeksiyonu:

Trikomonas Vaginalis enfeksiyonu, Kasık biti, Uyuz.